TÜRKİYE İHRACATÇILAR MECLİSİ İLE İHRACATÇI BİRLİKLERİNİN
KURULUŞ VE GÖREVLERİ HAKKINDA YÖNETMELİKTE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
Ticaret Bakanlığından: 05.11.2022 tarih ve 32004 sayılı R.G.
MADDE 1- 3/9/2009 tarihli ve 27338 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2) Birliğe üye olan gerçek ve tüzel kişi ihracatçılar diledikleri zaman yazılı olarak müracaat etmek suretiyle birlik üyeliğinden ayrılabilirler. Ayrıca, 9 uncu maddenin birinci fıkrası uyarınca birliğe olan borcu terkin edilenlerin üyelikleri, terkine ilişkin kararın alındığı tarih itibarıyla sona ermiş sayılır. Üyelikten kendi müracaatı ile ayrılanların, ayrıldıkları tarihe kadar olan yükümlülükleri ortadan kalkmış sayılmaz. Üyeliği kendi müracaatı ile sona erenlerin yeniden üye olmak istemesi halinde, varsa diğer genel sekreterliklere bağlı birliklerdekiler de dahil olmak üzere eski borçları ilgili birlik adına tahsil olunur.”
MADDE 2- Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı maddeye birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiş ve aynı maddenin mevcut üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Genel kurul; yeni kurulan birlikler hariç son iki takvim yılı itibarıyla birliğin üyesi bulunan, üyelik yükümlülüklerini yerine getirerek son iki takvim yılı içinde üyesi bulunduğu birliğin iştigal sahasına giren maddelerden, üyesi olduğu birlik üzerinden 20.000 ABD Dolarının (20.000 ABD Doları dahil) üzerinde olmak kaydıyla ilgili sektörün son iki takvim yılındaki ihracatının toplamının milyonda biri oranında fiili ihracat ve/veya Dış Ticaret Sermaye Şirketleri ve/veya Sektörel Dış Ticaret Şirketleri aracılığıyla ihraç kaydıyla satış ve/veya birlik onayına tabi tutulmak şartı ile özel fatura kapsamında ihracat sayılan satış yapan ve bu durumları birlik kayıtları ile doğrulanan veya gümrük beyannameleri ile tevsik edilen üyeler ile yeni kurulan birlikler hariç son iki takvim yılı itibarıyla birliğin üyesi bulunan, üyelik yükümlülüklerini yerine getirerek son iki takvim yılı içinde üyesi olduğu birlik üzerinden iştigal sahası kapsamında 20.000 ABD Dolarının (20.000 ABD Doları dahil) üzerinde hizmet ihracatı yapan ve hizmet ihracatı gerçekleştirdiklerini belgelendiren üyelerden teşekkül eder. Üye sayısı 50’nin altında olan birliklerde bu fıkrada belirtilen 20.000 ABD Doları (20.000 ABD Doları dahil) şartı aranmaz. Hizmet ihracatının belgelendirilmesine ilişkin usul ve esaslar TİM’in görüşü ve Bakanlığın onayı ile belirlenir.”
“(2) İştigal sahasında sektör ayrımı ve tanımı yapılmayan birliklerde milyonda bir oranı aranmaz; son iki takvim yılı itibarıyla ihracat toplamı için alt limit 20.000 ABD Doları olarak uygulanır.”
“(4) Birlik genel kurullarında tüzel kişiler, temsile yetkili temsilcileri vasıtasıyla temsil edilir. Tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcilerinin temsilci görevlendirme yazısını ve gerçek kişi üyelerin birlik genel kuruluna iştirak edebilmek için katılım bildirim yazısını Genel Sekreterliğe tevdi etmeleri gerekmektedir. Tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcilerinin temsil ettiği tüzel kişileri temsile yetkili olup olmadıkları ve gerçek kişi üyelerin ticaret siciline kayıtlı olup olmadıkları Genel Sekreterlik tarafından ticaret sicilinden kontrol edilir.”
MADDE 3- Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin birinci fıkrasına (e) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bent eklenmiş ve diğer bentler buna göre teselsül ettirilmiştir.
“f) İflas eden, ölen, ticareti terk eden veya son beş takvim yılında ihracat yapmayan üyelerin yasal takipte olanlar dâhil borçlarının ve bu borçların gecikme zamlarının terkin edilmesine karar vermek,”
MADDE 4- Aynı Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “yurt çapında yayımlanan tirajı en yüksek yedi gazeteden birinde” ibaresi “ilan.gov.tr internet sitesinde” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 5- Aynı Yönetmeliğin 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“c) 8 inci maddenin birinci, ikinci ve dördüncü fıkralarında belirtilen şartları yerine getirip getirmediğini,”
MADDE 6- Aynı Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “kimlik kartlarını” ibaresi “3/12/2019 tarihli ve 30967 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartı Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde sayılan kimlik belgelerinden birisini” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 7- Aynı Yönetmeliğin 19 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “250.000.-ABD dolarından” ibaresi “1.000.000.-ABD dolarından” şeklinde, “1.000.000.-ABD dolarından” ibaresi “5.000.000.-ABD dolarından” şeklinde değiştirilmiş, aynı fıkraya “fiili ihracat ve/veya” ibaresinden sonra gelmek üzere “dış ticaret sermaye şirketleri ve/veya sektörel dış ticaret şirketleri aracılığıyla” ibaresi eklenmiş, aynı maddenin üçüncü fıkrasında yer alan “250.000.-ABD doları” ibaresi “1.000.000.-ABD doları” şeklinde değiştirilmiş, dördüncü fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiş ve beşinci fıkrasının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcilerinin ve gerçek kişi üyelerin belirtilen şartları haiz olup olmadığı Genel Sekreterlik tarafından ticaret sicilinden kontrol edilir.”
“a) Tüzel kişileri temsil edecek gerçek kişiler için temsilci bildirim yazısını,”
MADDE 8- Aynı Yönetmeliğin 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde yer alan “İnsan Kaynakları Yönetmeliği” ibaresi “3/9/2009 tarihli ve 27338 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye İhracatçılar Meclisi ve İhracatçı Birlikleri İnsan Kaynakları Yönetmeliği” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 9- Aynı Yönetmeliğin 21 inci maddesinin birinci fırkasına birinci cümlesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki cümle ve üçüncü fırkasına üçüncü cümlesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“Başkan yardımcılarının seçiminde, yönetim kurulu üyelerinin her başkan yardımcılığı için birer oy hakkı vardır.”
“İki koordinatör başkan yardımcısının seçileceği durumlarda, oy kullanacak yönetim kurulu başkanlarının her bir başkan yardımcılığı için birer oy hakkı vardır.”
MADDE 10- Aynı Yönetmeliğin 22 nci maddesinin beşinci fırkası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(5) Yönetim kurulu başkan ve üyelerinin temsil ettikleri şirketin merkezinin birlik merkezinin dışında bir ilde bulunması veya yönetim kurulu toplantılarının birlik merkezinin bulunduğu il dışındaki bir yerde yapılması halinde üyelerin ulaşım, konaklama, katılım ve iaşe masrafları belgelendirilmesi kaydıyla ilgili birlikçe karşılanır. Ayrıca, yönetim kurulu üyelerinin yurtiçi ve yurtdışı geçici görevlendirmelerinde, üyelerin ulaşım, konaklama, katılım ve iaşe masrafları belgelendirilmesi kaydıyla yönetim kurulu kararına istinaden ilgili birlikçe karşılanır. Yönetim kurulu üyelerine, bunun dışında herhangi bir ödeme yapılamaz. Yurtiçi ve yurtdışı seyahatlere ilişkin diğer usul ve esaslar TİM tarafından belirlenir.”
“(6) Yönetim kurulunca kanun ve sair mevzuat hükümlerine aykırı karar alınamaz. Genel Sekreter alınan kararların kanun ve sair mevzuat hükümleri ile Bakanlık yazılı talimatlarına uygun olmasını sağlamakla yükümlüdür. Alınan kararların mevzuata uygunluğu konusunda tereddüt hasıl olması halinde Kanunun 23 üncü maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesinde işlem tesis edilir.”
MADDE 11- Aynı Yönetmeliğin 23 üncü maddesine üçüncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve diğer fıkra buna göre teselsül ettirilmiş ve aynı maddenin mevcut dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(4) Yönetim kurulu toplantısına katıldığı halde, Genel Sekreterlik tarafından yapılan bildirime rağmen yönetim kurulu kararını imzalamayan üye toplantıya katılmamış sayılır.”
“(5) Birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkraların hükümleri, sektör kurulları için de geçerlidir.”
MADDE 12- Aynı Yönetmeliğin 24 üncü maddesine beşinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkralar eklenmiş ve diğer fıkra buna göre teselsül ettirilmiş ve aynı maddenin mevcut altıncı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(6) Denetim kurulu üyeleri, yönetim kurulu başkanının daveti üzerine yönetim kurulu toplantılarına; Bakanlık, TİM ve İhracatçı Birliklerinin daveti üzerine sektörel ve/veya istişari nitelikteki toplantılara iştirak edebilir.
(7) Denetim kurulu üyelerine icra görevi verilemez.”
“(8) Denetim kurulu üyelerinin görev nedeniyle ve altıncı fıkra kapsamında yapacakları seyahatlere ilişkin masraflar konusunda, 22 nci maddenin beşinci fıkrası hükümleri uygulanır.”
MADDE 13- Aynı Yönetmeliğin 26 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (d) ve (f) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, üçüncü fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiş, dördüncü fıkrasına “mevzuat,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Bakanlık talimatları,” ibaresi eklenmiş, yedinci fıkrasının (l) bendine “çerçevesinde” ibaresinden sonra gelmek üzere “Bakanlıkça” ibaresi eklenmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“d) Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek vücut veya akıl sağlığı sorunu bulunmamak,”
“f) Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından en az (C) seviyesinde olmak üzere veya dil yeterliği bakımından bunlara denkliği ÖSYM tarafından kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan bir belgeye sahip olmak,”
“Boşalan veya yeni ihdas edilen kadrolara otuz gün içinde Bakanlığın olumlu görüşü alınarak atama yapılamaması halinde atama Bakanlık tarafından resen yapılabilir.”
“(8) Genel Sekretere kanun ve sair mevzuat ile Bakanlığın yazılı talimatlarına aykırı görev ve talimat verilemez. Bu fıkranın uygulanmasında tereddüt hasıl olması halinde Kanunun 23 üncü maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesinde işlem tesis edilir.”
MADDE 14- Aynı Yönetmeliğin 27 nci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(3) İştigal alanında birden fazla sektör bulunan birlikler, en çok ihracat yaptığı sektörün sektör kurulunda temsil edilir. Sektör kurulu, birliklerin genel kurullarını tamamlayarak yönetim kurullarının oluşmasını müteakip en geç mayıs ayının yirmisine kadar yapılacak ilk toplantısında kendi üyeleri arasından oy çokluğu ile önce başkanı, sonra da aynı birlik yönetim kurulundan olmamak kaydıyla iki başkan yardımcısını seçer. Başkan yardımcılarının seçiminde, sektör kurulu üyelerinin her başkan yardımcılığı için birer oy hakkı vardır. Başkan ve başkan yardımcılarının seçiminin açık ya da kapalı oylama ile yapılmasına oy çokluğu ile karar verilir. Kapalı oylama yapılması durumunda, adaylar için birleşik oy pusulası düzenlenir. Adayların adlarının karşısındaki özel yer işaretlenmek suretiyle oy kullanılır. Seçilecek üye sayısından fazla adayın tercih edildiği pusulalar geçersiz sayılır. Oylamada eşitlik halinde, yalnızca eşit oy alanlar için olmak üzere tekrar oylama yapılır. Tekrar eşitlik olması halinde, eşit oy alanlar arasında kura çekilir.”
MADDE 15- Aynı Yönetmeliğin 29 uncu maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(3) Mazeretli veya mazeretsiz olarak son on iki ay içerisinde yapılan toplantıların yarısından bir fazlasına katılmayan üyenin üyeliği kendiliğinden sona erer. Yerine yedek üye geçer. TİM genel sekreteri, konsey üyelerinin toplantıya iştirakini izleyip bu madde çerçevesinde gerekli işlemleri yerine getirmekle yükümlüdür.”
MADDE 16- Aynı Yönetmeliğin 31 inci maddesinin üçüncü fırkasının (b) bendinde yer alan “Amerikan Doları” ibaresi “ABD Doları” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 17- Aynı Yönetmeliğin 35 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “kimlik kartlarını” ibaresi “Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartı Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde sayılan kimlik belgelerinden birisini” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 18- Aynı Yönetmeliğin 39 uncu maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve ikinci fıkrasında yer alan “sekiz” ibaresi “dokuz” şeklinde değiştirilmiştir.
“(1)Yönetim kurulu, TİM başkanı ile sektörler konseyinin asil üyeleri arasından dört yıl için seçilen on beş üyeden oluşur ve ilk toplantısında kendi üyeleri arasından beş başkanvekili ile bir muhasip üye seçer. Başkanvekillerinin seçiminde, yönetim kurulu üyelerinin her başkanvekilliği için birer oy hakkı vardır. Yönetim kurulu üyeliğinin herhangi bir sebeple boşalması halinde, sektörler konseyinin ilk toplantısında boşalan üyelik için seçim yapılır.”
MADDE 19- Aynı Yönetmeliğin 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yer alan “İnsan Kaynakları Yönetmeliği” ibaresi “Türkiye İhracatçılar Meclisi ve İhracatçı Birlikleri İnsan Kaynakları Yönetmeliği” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 20- Aynı Yönetmeliğin 41 inci maddesine üçüncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve diğer fıkra buna göre teselsül ettirilmiştir.
“(4) Yönetim kurulu toplantısına katıldığı halde, Genel Sekreterlik tarafından yapılan bildirime rağmen yönetim kurulu kararını imzalamayan üye toplantıya katılmamış sayılır.”
MADDE 21- Aynı Yönetmeliğin 42 nci maddesine birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiş ve aynı maddenin mevcut üçüncü fıkrasında yer alan “sektörler konseyi” ibaresi “yönetim kurulu” şeklinde değiştirilmiştir.
“(2) TİM başkanlığına Birlik yönetim kurulu başkanlarından birinin seçilmesi durumunda, TİM başkanının Birlik yönetim kurulu başkanlığı sona erer. TİM başkanlık seçiminin kesinleşmesini müteakip on beş gün içinde ilgili Birlik yönetim kurulu tarafından yönetim kurulu başkan yardımcılarından biri Birlik yönetim kurulu başkanı olarak seçilir.”
MADDE 22- Aynı Yönetmeliğin 43 üncü maddesine aşağıdaki fırkalar eklenmiştir.
“(5) Denetim kurulu üyeleri, yönetim kurulu başkanının daveti üzerine yönetim kurulu toplantılarına; Bakanlık, TİM ve İhracatçı Birliklerinin daveti üzerine sektörel ve/veya istişari nitelikteki toplantılara iştirak edebilir.
(6) Denetim kurulu üyelerine icra görevi verilemez.
(7) Denetim kurulu üyelerinin görev nedeniyle ve beşinci fıkra kapsamında yapacakları seyahatlere ilişkin masraflar konusunda, 22 nci maddenin beşinci fıkrası hükümleri uygulanır.”
MADDE 23- Aynı Yönetmeliğin 44 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (d) ve (f) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, üçüncü fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiş, dördüncü fıkrasında yer alan “mevzuat gereği,” ibaresi “mevzuat, Bakanlık talimatları,” şeklinde değiştirilmiş, altıncı fıkrasının (l) bendine “çerçevesinde” ibaresinden sonra gelmek üzere “Bakanlıkça” ibaresi eklenmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“d) Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek vücut veya akıl sağlığı sorunu bulunmamak,”
“f) Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından en az (C) seviyesinde olmak üzere veya dil yeterliği bakımından bunlara denkliği ÖSYM tarafından kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan bir belgeye sahip olmak,”
“Boşalan veya yeni ihdas edilen kadrolara otuz gün içinde Bakanlığın olumlu görüşü alınarak atama yapılamaması halinde atama Bakanlık tarafından resen yapılabilir.”
“(7) Genel Sekretere kanun ve sair mevzuat ile Bakanlığın yazılı talimatlarına aykırı görev ve talimat verilemez. Bu fıkranın uygulanmasında tereddüt hasıl olması halinde Kanunun 23 üncü maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesinde işlem tesis edilir.”
MADDE 24- Aynı Yönetmeliğin 45 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “1 Mart’a kadar” ibaresi “15 Şubat tarihinde” şeklinde, yirmi dördüncü fıkrasında yer alan “Adayların” ibaresi “Aday listelerinin” şeklinde, sekizinci, dokuzuncu, on altıncı, on sekizinci, on dokuzuncu fıkraları ile yirminci fırkasının (ç), (d) ve (e) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve on yedinci fıkrası ile yirminci fırkasının (f) bendi yürürlükten kaldırılmıştır.
“(8) İhtiyaç halinde aynı organın seçimi için birden fazla sandık kullanılabilir. Seçimlere geçilmeden önce yönetim kurulu başkan adayları tarafından aday listeleri divana sunulur, adaylar ilan edilir, divan başkanı tarafından organlara başka aday liste olup olmadığı sorulur ve varsa ilave edilir. Seçilme yeterliğini haiz olup salonda bulunmayan üyeler aday gösterilebilir. Aday olmayan veya aday gösterilmeyenlere verilen oylar geçersiz sayılır. Hazirun listesinde yer almayan üyeler, birliğin yönetim kurulu başkanlığına, yönetim kurulu üyeliğine, denetim kurulu üyeliğine ve TİM delegeliğine aday olamazlar ve gösterilemezler. Tüzel kişilerin aday gösterilmesi halinde, listelerde tüzel kişilerin unvanlarına yer verilir, tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcilerinin adı yazılmaz. Liste harici münferiden aday olunamaz.
(9) Birliklerde, yönetim kurulu ve denetim kurulu üyelerinin seçimleri, aynı oy pusulası kullanılarak gerçekleştirilir. Oy pusulasında, en üste başkan adayı, daha sonra sırayla yönetim kurulu asil üye adayları, yönetim kurulu yedek üye adayları, denetim kurulu asil üye adayları ve son olarak denetim kurulu yedek üye adayları liste halinde alt alta yazılır. Başkan adayının başkan adayı olduğu, diğer adayların ise asil veya yedek aday oldukları pusulada açıkça belirtilir.”
“(16) Aday listelerinin aldıkları oylar belirlendikten sonra, listeler en yüksek oy alandan aşağıya doğru sıralanır ve en yüksek oy alan liste seçilmiş sayılır.”
“(18) Listelerin eşit sayıda oy alması durumunda seçim sandık kurulu başkanı tarafından kura çekilerek sıralama yapılır.
(19) Aday listelerinin sıralanması bu suretle ayrı ayrı belirlenir ve tutanağa asil ve yedek üyelerin adları liste halinde yazılır.”
“ç) Aynı zarftan çıkan farklı aday listeleri içeren birden fazla oy pusulası çıkması halinde, pusulaların tamamı geçersiz sayılır.
d) Bir zarftan aynı aday listeleri taşıyan birden fazla oy pusulası çıkması halinde bunların bir tanesi geçerli sayılır, diğerleri imha edilir.
e) Oy pusulalarında yer alan listeler üzerinde aday ekleme, silme, çizme işlemleri dikkate alınmaz, ancak pusula geçerli sayılır.”
MADDE 25- Aynı Yönetmeliğin 46 ncı maddesinin birinci fırkasının (ç) bendinde yer alan “birlik yönetim kurulu tarafından belirlenir” ibaresi “birliklerin önerisi üzerine TİM yönetim kurulunun kararı” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 26- Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“Birlik yönetim kurulu başkanının TİM başkanlığına seçilmesi
GEÇİCİ MADDE 7- (1) Bu maddeyi ihdas eden Yönetmelik ile 42 nci maddeye eklenen ikinci fıkra, yürürlüğe girdiği tarihten sonra yapılacak ilk seçimli TİM Genel Kuruluna kadar uygulanmaz.”
MADDE 27- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 28- Bu Yönetmelik hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.
