TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE PAKİSTAN İSLAM CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ARASINDA MAL TİCARETİ ANLAŞMASI
Karar Sayısı: 6994
24.03.2023 Tarih ve 32142 Mükerrer Sayılı R.G.
12 Ağustos 2022 tarihinde İslamabad’da imzalanan ve 7436 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ekli “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Pakistan İslam Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Mal Ticareti Anlaşması”nın onaylamasına, 9 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 2 nci ve 3 üncü maddeleri gereğince karar verilmiştir.
Dibace
Bir tarafta, Türkiye Cumhuriyeti (bundan böyle “Türkiye” olarak anılacaktır) ve diğer tarafta, Pakistan İslam Cumhuriyeti (bundan böyle “Pakistan” olarak anılacaktır) (bundan böyle her biri ayrı ayrı “Taraf’ veya birlikte “Taraflar” olarak anılacaktır),
Köklü ve güçlü ortaklıkları ile önemli ekonomik, ticari ve yatırım ilişkilerini kabul ederek;
Mart, 2016’nın, 22’nci gününde Pakistan İslamabad’da imzalanan Türkiye ile Pakistan arasında Serbest Ticaret Alanı Tesis Eden Çerçeve Anlaşma’yı anımsayarak;
Yine, Çerçeve Anlaşma’nın Tarafların tedricen Türkiye – Pakistan Serbest Ticaret Alanı tesis etmesine yönelikyönelik taahhütlerini yansıtan 1.4’üncü Maddesi (Diğer Anlaşmalarla İlişkiler) ile 1.5’inci Maddesi (Liberalizasyon) ayrıca hatırlayarak;
Ekonomik ilişkilerini, tüm ilişkilerinin bir parçası olarak ve bunlarla uyumlu olacak şekilde, daha fazla güçlendirmek arzusuyla ve Türkiye ile Pakistan arasında Mal Ticareti Anlaşması’nın (bundan böyle “Anlaşma” olarak anılacaktır), Taraflar arasındaki ticaretin ve yatırımların geliştirilmesi için yeni bir ortam yaratacağına inanarak;
Yaşam standartlarını yükseltmek, ekonomik büyüme ve istikrarı teşvik etmek, yeni istihdam olanakları yaratmak ve karşılıklı ticareti serbestleştirmek ve genişletmek yoluyla genel refahı geliştirmek arzusuyla;
Ticaretlerini düzenleyen açık ve karşılıklı yarar sağlayan kurallar oluşturma ve karşılıklı ticaretin önündeki engelleri azaltma veya ortadan kaldırma amacıyla;
İşbu Anlaşma yoluyla ticaretin önündeki engelleri kaldırarak, uluslararası ticaretin uyumlu bir şekilde gelişmesine ve genişlemesine katkıda bulunmaya ve Taraflar arasında bu Anlaşma’nın faydalarını azaltabilecek yeni ticaret engelleri oluşturmaktan kaçınmaya kararlı olarak;
Taraf oldukları, 15 Nisan 1994’te Marakeş’te yapılan ve Dünya Ticaret Örgütü’nü Kuran Marakeş Anlaşması ile diğer çok taraflı, bölgesel ve ikili anlaşmalar ve düzenlemeler çerçevesindeki hak ve yükümlülüklerini temel alarak;
Tarafların, ticaretle uğraşan kesimleri için maliyetleri düşürmeye ve öngörülebilirlik sağlamaya yönelik etkili ve şeffaf süreçlerin desteklenmesinde ticareti kolaylaştırmanın önemini kabul ederek;
12 Eylül 1963 tarihinde imzalanan Avrupa Ekonomik Topluluğu ile Türkiye Arasında Ortaklık Kuran Anlaşma ve Ek Protokoller ile bunlara bağlı olarak ticarete ilişkin alınan Kararlan göz önünde bulundurarak;
Uluslararası ticarette şeffaflığın tüm paydaşlar lehine önemini kabul ederek;
Ticari ilişkilerini güçlendirmek üzere yasal bir çerçeve oluşturmaya kararlı olarak;
Aşağıdaki şekilde karar vermişlerdir:
MADDE 1
Amaçlar
1. İşbu Anlaşma mutatis mutandis olarak Çerçeve Anlaşma’ya dahil edilmiş ve Çerçeve Anlaşma’nın bir parçası haline getirilmiştir.
2. Taraflar işbu Anlaşma gereğince mal ticaretinde tercihli ticaret düzenlemesi ve ilgili kuralları akdederler.
3. İşbu Anlaşma’nın amacı Taraflar arasındaki ticarete ilişkin tercihli koşulları tesis etmek ve aralarındaki ticaretin daha ileri düzeyde serbestleştirilmesi ve kolaylaştırılması için bir zemin sağlamaktır.
MADDE 2
Genel Tanımlar
İşbu anlaşmanın amaçları doğrultusunda, aksi belirtilmedikçe:
Anti-damping Anlaşması, DTÖ Anlaşması Ek 1A’da bulunan GAIT 1994’ün VI’ncı Maddesi’nin Uygulanmasına İlişkin Anlaşma anlamındadır;
Gümrük Kıymeti Anlaşması, DTÖ Anlaşması Ek 1A’da bulunan GAIT 1994’ün VII’nci Maddesi’nin Uygulanmasına İlişkin Anlaşma anlamındadır;
gün, takvim günleri anlamındadır;
mevcut, işbu Anlaşma’nın yürürlüğe girdiği tarihte yürürlükte olan anlamındadır;
Çerçeve Anlaşma, Türkiye-Pakistan Serbest Ticaret Alanı’nı tesis eden hukuki düzenlemelerin parçası olan Türkiye Cumhuriyeti ile Pakistan İslam Cumhuriyeti arasında Serbest Ticaret Alanı Tesis eden Çerçeve Anlaşma anlamındadır;
GATT 1994, DTÖ Anlaşması Ek 1A’da bulunan Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması 1994 anlamındadır;
Mallar, GATT 1994’ten anlaşıldığı şekilde ürünler anlamındadır;
Armonize Sistem (AS), Genel Yorum Kuralları, Bölüm Notları ve Fasıl Notları ve bunların değişiklikleri dahil olmak üzere, Taraflarca kendi tarife mevzuatlarında kabul edildiği ve uygulandığı haliyle, Armonize Mal Tanımlaması ve Kodlama Sistemi anlamındadır;
Ortak Komite, Çerçeve Anlaşma’nın 6.1’inci Maddesi (Ortak Komite) kapsamında tesis edilen Ortak Komite anlamındadır;
Ortak Ticaret Komitesi, işbu Anlaşma’nın 21’inci Maddesi (Ortak Ticaret Komitesi) kapsamında tesis edilen Ortak Ticaret Komitesi anlamındadır;
önlem, Taraflardan birince yasa, yönetmelik, kural, usul, uygulama, karar, idari eylem ya da bir başka şekilde alınan her türlü önlem anlamındadır;
vatandaş:
(a) Türkiye bakımından, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası dahilinde Türk vatandaşı anlamında; ve
(b) Pakistan bakımından, Pakistan İslam Cumhuriyeti Anayasası dahilinde Pakistan vatandaşı anlamındadır;
menşeli, işbu Anlaşma’ya Ekli “menşeli ürün” kavramının tanımı ve idari işbirliği yöntemlerine ilişkin Protokol’de belirtilen menşe kuralları kapsamında nitelendirilen anlamdadır;
kişi, gerçek veya tüzel kişi anlamındadır;
tercihli vergi muamelesi, işbu Anlaşma kapsamında menşeli bir mala uygulanacak gümrük vergisi oranı anlamındadır;
Korunma Önlemleri Anlaşması, DTÖ Anlaşması Ek-1A’da bulunan Korunma Önlemleri Anlaşması anlamındadır;
Sağlık ve bitki sağlığı önlemi, SBS Anlaşması’nın Ek A’nın 1’inci fıkrasında atıfta bulunulan her türlü önlem anlamındadır;
STÖ Anlaşması, DTÖ Anlaşması Ek-1A’da bulunan Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Önlemler Anlaşması anlamındadır;
SBS Anlaşması, DTÖ Anlaşması Ek-1A’da bulunan Sağlık ve Bitki Sağlığı Önlemlerinin Uygulanmasına Dair Anlaşma anlamındadır;
TTE Anlaşması, DTÖ Anlaşması Ek-1A’da bulunan Ticarette Teknik Engeller Anlaşması anlamındadır;
ülke:
a. Türkiye bakımından, kara ülkesi, iç sulan, karasuları ve bunların üzerindeki hava sahası, aynı zamanda, canlı veya cansız doğal kaynakların araştırılması, işletilmesi ve korunması amacıyla Türkiye’nin uluslararası hukuka uygun olarak üzerinde yetki veya egemen haklara sahip olduğu deniz alanları, ve
(b) Pakistan bakımından, kara ülkesi, iç suları ve karasuları ile karasularının ötesinde yer alan ve uluslararası hukuka uygun olarak, Pakistan’ın fiilen tatbikat yapabileceği bir alan olarak kendi ulusal hukuku kapsamında belirlenmiş veya gelecekte belirlenebilecek herhangi bir deniz alanı, Pakistan1mdeniz, deniz yatağı, toprak altı ve doğal kaynaklarla ilgili fiili ve hukuki egemenlik haklarını veya yargı yetkisini kullanabileceği bir alan anlamındadır.
DGÖ, Dünya Gümrük Örgütü anlamındadır;
DTÖ, Dünya Ticaret Örgütü anlamındadır; ve
DTÖ Anlaşması, 15 Nisan 1994 tarihli Dünya Ticaret Örgütü’nü Kuran Marakeş Anlaşması anlamındadır.
MADDE 3
Çok Taraflı Anlaşmalarla İlişki
Taraflar, GATI 1994, GATS ve bunların ardıl çok taraflı anlaşmaları dahil olmak üzere, DTÖ Anlaşmasına uygun olarak, birbirleri ile ilgili hak ve yükümlülüklerini teyit ederler.
MADDE 4
Kapsam
İşbu anlaşma hükümleri Tarafların işbu Anlaşma’nın Ek I ve Ek II’sinde belirtilen ülkeleri menşeli mallara uygulanacaktır.
MADDE 5
Gümrük Vergilerinin İndirilmesi veya Kaldırılması
1. İşbu Anlaşma’da aksi belirtilmediği sürece, her bir Taraf diğer Taraf menşeli mallara uyguladığı gümrük vergilerini işbu Anlaşma’nın Ek I ve Ek II’sinde yer alan kendi Tarife Cetveli uyarınca indirecek veya kaldıracaktır.
2. İşbu Anlaşma’ da aksi belirtilmediği sürece, hiçbir Taraf işbu Anlaşma ile kapsanan diğer Taraf menşeli eşyaya uygulanan mevcut gümrük vergisini yükseltemez veya yeni gümrük vergisi koyamaz.
3. Taraflardan birinin diğer Taraf menşeli bir mala kota kapsamında tercihli vergi muamelesi tanıdığı durumlarda, işbu hüküm sözkonusu Tarafın kota dışında kalan ithalatına uygulanmayacaktır.
4. İşbu Anlaşma’nın yürürlüğe girişinden sonra herhangi bir zaman, Taraflardan biri uygulanan En Çok Kayrılan Ülke (bundan sonra “MFN” olarak anılacaktır) gümrük vergisinde indirimde bulunursa, bu oran ilgili Tarafın Ek I ve Ek II’de yer alan Tarife Cetveli’ne belirtilen göre hesaplanan gümrük vergisi oranından daha düşük olduğu sürece, bu Fasıl ile kapsanan mal ticaretinde söz konusu vergi oranı uygulanacaktır.
5. Taraflar, diğer Tarafın talebi üzerine, aralarındaki ithalatta gümrük vergilerinin indirilmesi veya kaldırılmasının hızlandırılması ve kapsamının genişletilmesi imkanını birbirine danışabilir.
MADDE 6
Gümrük Vergisi
1. İşbu Anlaşma’nın amaçlan doğrultusunda, bir gümrük vergisi, bir malın ithalat veya ihracatında veya bunlarla bağlantılı olarak uygulanan her türlü vergi veya harcı, söz konusu ithalat veya ihracat ile bağlantılı olarak uygulanan her türlü ilave vergi veya ilave harç çeşidi de dahil olmak üzere kapsar, ancak aşağıdakilerden herhangi birisini kapsamaz:
(a) 8’inci Madde’ye (Ulusal Muamele) uyumlu olarak uygulanan dahili vergiler veya dahili vergilere eşdeğer harçlar;
(b) Anti-damping Anlaşması ile uyumlu olarak uygulanan anti-dumping vergileri;
(c) STÖ Anlaşması ile uyumlu olarak uygulanan telafi edici vergiler;
(d) 11’inci Madde’ye (İthalat ile Bağlantılı Ücretler ve Harçlar) He uyumlu olarak uygulanan resim veya diğer harçlar;
(e) GATT 1994’ün XIX’uncu Maddesi ve Korunma Önlemleri Anlaşması He uyumlu olarak uygulanan korunma önlemleri.
MADDE 7
Eşyanın Tasnifi
Taraflar arasındaki ticarette eşyanın tasnifi, her bir Tarafın Annonize Sistem ile uyumlu olarak yorumlanan tarife nomenklatüründe belirtilen şekilde olacaktır.
MADDE 8
Ulusal Muamele
Her bir Taraf, GA’IT 1994’ün III’üncü Maddesi ve anılan Madde’nin yorumlayıcı notları gereğince, diğer Tarafın mallarına ulusal muamele sağlayacaktır ve bu amaç doğrultusunda GA’IT 1994’ün III’üncü Maddesi ve anılan Madde’nin yorumlayıcı notları mutatis mutandis olarak işbu Anlaşma kapsamına dahil edilmiş ve işbu Anlaşma’nın bir parçası haline getirilmiştir.
MADDE 9
Menşe Kuralları
1. Taraflar birbirleriyle ticarette tercihli menşe kurallarını uygulamayı kabul ederler.
2. İşbu Anlaşma’nın Menşe Kuralları ve Menşe İşlemlerine İlişkin Protokolü (Protokol), menşe kuralları ve ilgili idari işbirliği yöntemlerini belirler.
MADDE 10
İthalat ve İhracat Kısıtlamaları
1. Taraflardan hiçbiri, diğer Tarafın herhangi bir ürününün ithalatına yönelik olarak, GATT 1994’ün XI’inci Maddesi ve bunun yorumlayıcı notlarına uygun olanlar hariç, herhangi bir yasak veya kısıtlama getiremez veya muhafaza edemez. Bu amaç doğrultusunda, GATT 1994’ün XI’inci Maddesi ve bunun yorumlayıcı notları mutatis mutandis olarak işbu Anlaşma kapsamına dahil edilmiş ve işbu Anlaşma’nın bir parçası haline getirilmiştir.
2. Taraflardan her biri, l ‘inci Paragrafta imkan verilen tarife dışı önlemlerinin şeffaflığını ve Taraflar arasındaki ticarete gereksiz kısıtlamalar yaratmak amacıyla veya böyle bir etki yaratacak şekilde oluşturulmamasınığını, kabul edilmemesini ve uygulanmamasını temin edecektir.
MADDE 11
İthalat ile Bağlantılı Ücret ve Diğer Harçlar
Her bir Taraf, ithalattan alınan veya ithalatla ilgili olarak uygulanan her ne özellikte olursa olsun tüm resim ve harçların (gümrük vergileri ve 6’ncı Madde’nin (a), (b), (d) ve (e) Paragrafları uyarınca gümrük vergisi tanımı dışında bırakılanlar hariç olmak üzere), verilen hizmetin yaklaşık maliyeti ile sınırlı tutarda olmasını, kıymet bedeli üzerinden hesaplanmamasını ve yerli eşyaya dolaylı koruma sağlamamasını veya ithalatta mali amaçla uygulanan vergi niteliğinde olmamasını teminat altına alacaktır.
MADDE 12
SBS Anlaşmasının Teyidi
1. Taraflar birbirlerine karşı SBS Anlaşması kapsamındaki mevcut hak ve yükümlülüklerini teyit ederler.
2. Taraflar, kendi sistemlerine yönelikyönelik karşılıklı anlayışın artırılması ve zararlı risk analizi ve bitki sağlığı ithal şartlarına tabi olan kendi piyasalarına erişimin kolaylaştırılması amacıyla sağlık ve bitki sağlığı önlemleri alanında işbirliğini güçlendirecektir.
3. Taraflardan hiçbiri, sağlık ve bitki sağlığı önlemlerini, keyfi veya haksız ayrımcılık şeklinde veya aralarındaki ticarette gizli kısıtlama aracı olarak uygulamayacaktır.
4. Talep üzerine, bir Taraf, diğer Tarafın işbu Madde kapsamında sunacağı işbirliğiönerilerine uygun önemi gösterecektir.
MADDE 13
TTE Anlaşmasının Teyidi
1. Taraflar birbirlerine karşı, mutatis mutandis işbu Anlaşma’ya dahil edilen ve işbu Anlaşmanın’ın parçası haline getirilen, TTE Anlaşması kapsamındaki mevcut hak ve yükümlülüklerini teyit ederler.
2. Taraflar, teknik düzenlemelerin aralarındaki ticarette keyfi ya da haksız ayrımcılık aracı veya örtülü bir kısıtlama oluşturacak bir şekilde uygulanmayacağını temin edecektir.
3. Taraflar, kendi sistemlerine yönelik karşılıklı anlayışın artırılması ve kendi piyasalarına erişimin kolaylaştırılması amacıyla standartlar teknik düzenlemeler ve uygunluk değerlendirme prosedürleri alanında işbirliğini güçlendirilecektir.
4. Taraflar, helal standartlar ve belgeleme ile akreditasyon alanında ilgili kurumları arasında ikili işbirliğini teşvik edecektir.
5. Talep üzerine, bir Taraf, diğer Tarafın işbu Madde kapsamında sunacağı işbirliğine yönelik önerilerine uygun önemi gösterecektir.
MADDE 14
Gümrük Konuları ve Ticaretin Kolaylaştırılması Alanında İşbirliği
1. Taraflar, malların meşru dolaşımının kolaylaştırılması konusundaki taahhütlerini teyit ederler ve gümrük personeli değişimi, ikili ticarette gümrük tekniklerini ve prosedürlerini iyileştirmeye yönelik tedbirleri, bilgisayar sistemleri konuları dahil olmak üzere uzmanlık değişimini teyit ederler.
2. Taraflar, aralarındaki teknik işbirliğinin, bu Anlaşma’da belirtilen yükümlülüklere uyumunu kolaylaştırmak ve yüksek düzeyde ticareti kolaylaştırmak için temel teşkil ettiğini kabul ederler.
3. Gümrük konularında işbirliğini geliştirmek için, Taraflar,
(a) özellikle aşağıda belirtilen alanlarda, kendi gümrük mevzuatı, gümrük mevzuatının uygulanması ve gümrük işlemleri hususlarında bilgi alışverişinde bulunacak:
(i) gümrük işlemlerinin basitleştirilmesi ve modernizasyonu;
(ii) gümrük idarelerinin fikri mülkiyet haklarını sınırda koruma faaliyetleri;
(iii) transit hareketleri ve aktarımlar; ve
(iv) ticaret ve iş dünyasıyla ilişkiler;
(b) ithalat, ihracat, transit ve diğer gümrük işlemleri hususunda ortak girişimler geliştirilmesini değerlendirecek;
(c) Tarife sınıflaması, gümrük kıymeti ve menşe tespiti ve benzeri gümrük konularında birbirine uygulanabilir ölçüde destek verecek;
(d) SAFE Çervesi uyarınca, uluslararası ticaret tedarik zinciri güvenliğini sağlamanın ve kolaylaştırmanın gümrükle ilgili hususları konusunda birlikte çalışacak; ve
(e) DTÖ ve DGÖ gibi uluslararası örgütlerde koordinasyonu güçlendirecektir.
MADDE 15
DTÖ Ticaretin Kolaylaştırılması Anlaşması ile İlişki
İşbu Anlaşma’da yer alan hiçbir husus Tarafların DTÖ Ticaretin Kolaylaştırılması Anlaşması Kısım I hükümleri çerçevesindeki hak ve yükümlülüklerinin eksiltilmesi şeklinde yorumlanamaz.
MADDE 16
Şeffaflık
1. Taraflardan her biri, gümrük ve diğer ticaretle ilgili kanunlar, düzenlemeler, genel idari usuller ve ücret ile harçlar da dahil olmak üzere karşılanması gerekli diğer koşulların, resmi olarak belirlenmiş bir mecrada ve imkan dahilinde ise, resmi İnternet sitesi yoluyla ilgili tüm tarafların kolayca erişimine açık olmasını sağlar.
2. Taraflardan her biri, ilgili kişilerin, gümrükle ve diğer ticaretle ilgili konularda sorularına cevap vermek üzere, bir ya da daha fazla danışma ya da bilgi edinme noktası tayin veya muhafaza eder.
3. İşbu Madde’nin amaçları kapsamında, danışma ya da bilgi edinme noktası:
(a) Türkiye için, Ticaret Bakanlığı, Uluslararası Anlaşmalar ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü veya halefi; ve
(b) Pakistan için, Ticaret Bakanlığı, FT- III kanadı veya halefidir.
MADDE 17
Gümrük Kıymeti
Taraflar arasındaki ticarete uygulanacak gümrük kıymeti kurallarında, Tarafların hak ve yükümlülüklerine halel getirmeksizin, Gümrük Kıymeti Anlaşması esas alınacaktır.
MADDE 18
Ticaret Politikası Önlemleri
1. Her bir Taraf, GATT 1994’ün XIX’uncu Maddesi ve Korunma Önlemleri Anlaşması ve DTÖ Anlaşması’nın ilgili diğer tüm hükümleri ile bunların yerini alacak diğer Anlaşmalardaki hak ve yükümlülüklerini saklı tutar.
2. İşbu Anlaşma, Taraflara GATT 1994’ün XIX’uncu Maddesi’nde, Korunma önlemleri Anlaşması’nda ve bunların yerini alacak diğer anlaşmalarda öngörülen eylemlere ilişkin olarak ilave hiçbir hak veya yükümlülük getirmez
3. Tarafların anti-damping ve telafi edici önlemlere ilişkin hak ve yükümlülüklerinde GATT 1994’ün VI. Maddesi, Anti-damping Anlaşması ve STÖ Anlaşması ve bunların yerini alacak diğer anlaşmalar esas alınacaktır.
4. İşbu Anlaşma, Taraflara işbu Madde’nin 3’üncü Paragrafında atıfta bulunulan anti-damping ve telafi edici önlemlere ilişkin olarak ilave hiçbir hak veya yükümlülük getirmez.
5. İşbu Madde hükümleri işbu Anlaşma’nın 22’inci Maddes’ine (Anlaşmazlıkların Halli) tabi olmayacaktır.
MADDE 19
İstisnalar
1. İşbu Anlaşma’nın amaçları kapsamında Çerçeve Anlaşma’nın 7’inci Faslı’ında (İstisnalar ve Nihai Hükümler) yer alan 7.1’inci Maddesi (Vergilendirme), 7.2’inci Maddesi (Ödemeler Dengesi İstisnaları), 7.3’üncü Maddesi (Güvenlik İstisnaları) uygulanacaktır.
2. İşbu Maddenin l ‘inci Paragrafına halel getirmeksizin, Taraflar, yorumlayıcı notları da dahil olmak üzere işbu Anlaşma’ya dahil edilmiş ve işbu Anlaşma’nın bir parçası haline getirilmiş olan, GATT 1994’ün XX’nci Maddesi kapsamındaki mevcut hak ve yükümlülüklerinin mutatis mutandis olarak işbu Anlaşma ile kapsanan mal ticaretine uygulanacağını teyit ederler.
3. Taraflar GATT 1994’ün XX’inci Maddesi’nin (i) ve G) bentlerinde belirtilen herhangi bir önlemi almadan önce, önlem alma niyetinde olan Tarafın, Taraflarca kabul edilebilir bir çözüm aramak üzere, diğer Tarafa ilgili tüm bilgileri sunacağını idrak ederler. Taraflar, güçlüklerin sona erdirilmesi için ihtiyaç duyulan herhangi bir yöntem üzerinde anlaşabilirler. Söz konusu bilgilerin sunulmasından itibaren 30 gün içinde, hiçbir anlaşmaya varılmazsa, ilgili Taraf ilgili eşyaya işbu Madde uyarınca önlem uygulayabilir. Acil eylem gerektiren istisnai ve hassas koşulların önceden bilgi verilmesine veya inceleme yapılmasına imkan vermediği hallerde, önlem alma niyetinde olan Taraf durumun üstesinden gelmek üzere gerekli olan ihtiyati önlemi derhal uygulayabilir ve diğer Tarafa bununla ilgili derhal bilgi verecektir.
MADDE 20
İkili Korunma Önlemleri
1. İşbu Faslın amaçları doğrultusunda:
(a) Yetkili Kurum:
(i) Pakistan için, Ticaret Bakanlığı, Milli Vergi Komisyonu veya halefi; ve
(ii) Türkiye için, Ticaret Bakanlığı veya halefi anlamındadır.
(b) Yerli sanayi, benzer veya doğrudan rakip ürün üreticilerinin tamamı veya ürettikleri benzer veya doğrudan rakip ürünlerin toplam üretimi o ürünlerin toplam yerli üretiminin önemli bir kısmını oluşturan yerli üreticiler anlamındadır;
(c) Doğrudan rakip ürün, ithal edilen ürünle aynı olmayan, ancak ithal edilen ürünün benzer işlevlerini yerine getiren, benzer ihtiyaçları karşılayan ve ticari olarak ikame edilebilen ürün anlamındadır;
(d) Benzer ürün, ithal edilen ürünle her yönüyle aynı olan veya böyle bir ürünün bulunmaması durumunda, her yönüyle aynı olmamakla birlikte ithal edilen ürüne çok benzeyen özelliklere sahip bir başka ürün anlamındadır;
(e) Ciddi zarar, yerli bir sanayinin durumunda belirgin bir genel bir bozulma anlamındadır;
(f) Ciddi zarar tehdidi, yakın bir gelecekte ortaya çıkması açık olanciddi zarar anlamındadır ve salt iddia, varsayım veya uzak bir ihtimal üzerinden değil, gerçekler temelinde belirlenecektir;
(g) Geçiş dönemi, hızlı kategoride bulunan, diğer bir değişle gümrük vergileri işbu Anlaşma’nın yürürlüğe girişinden itibaren sıfırlanan mallarda on yıllık süre anlamında; diğer kategorilerde bulunan mallar için geçiş dönemi işbu Anlaşma’nın yürürlüğe girişinden itibaren başlayan ve sözkonusu malda gümrük vergisi kaldırılması/indiriminin tamamlanmasından sekiz yıl sonra biten süre anlamındadır.
Article 20.1 İkili Korunma Önlemi Alınması
Geçiş dönemi içerisinde, Anlaşma kapsamında gümrük vergilerinin indirilmesi veya kaldırılması sonucunda Taraflardan biri menşeli malların diğer Taraf ülkesine mutlak veya yerli üretime göre nispi olarak artan miktarda ve diğer Tarafın benzer veya doğrudan rakip mallar üreten yerli üreticileri üzerinde ciddi zarar veya ciddi zarar tehdidi oluşturacak şartlarda ithal edilmesi halinde, diğer Taraf, ciddi zararı önlemek veya telafi etmek ve çözümü kolaylaştırmak için gerekli ölçüde, korunma önlemi uygulayabilir. 1’inci Paragrafta belirtilen usullere uygun olmak koşuluyla Taraflardan biri ciddi zararı. veya bu yönde bir tehdidi, önlemek veya gidermek ve intibakı kolaylaştırmak için gerekli ölçüde:
(a) söz konusu malın ithalatında bu Anlaşma kapsamında taahhüt ettiği gümrük vergisi indirimini askıya alabilecek;
(b) söz konusu malın gümrük vergisi oranını aşağıdakilerin en düşüğünü aşmayacak şekilde arttırabilecektir:
(i) önlemin alındığı tarihte eşyaya uygulanmakta olan MFN gümrük vergisi oranı; veya
(ii) işbu Anlaşma’nın yürürlüğe girdiği tarihte eşyaya uygulanmakta olan MFN gümrük vergisi.
Article 20.2 Nihai Korunma Önlemine İlişkin Standartlar
(a) Taraflardan hiçbiri ikili korunma önlemini:
(i) ciddi zararı, veya gerekli hallerde bu yönde bir tehdidi, önlemek veya gidermek ve yerli üreticilerin uyumunu sağlamak için gerekli olduğu seviye ve süre dışında;
(ii) üç yılı aşacak bir süre zarfında, yetkili makamlarının önlemin ciddi zararı önlemek veya gidermek ve yerli üreticilerin uyumunu kolaylaştırmak üzere gerekli olmaya devam ettiğine ve gerekli hallerde yerli üretim dalının uyum sağlamakta olduğuna dair delillerin bulunduğuna karar vermesi halinde önlemin iki yıla kadar uzatılabileceği durumlar hariç olmak üzere; veya
(iii) menşeli ürününe karşı önlem alınan diğer Tarafın rıza göstermesi durumu hariç olmak üzere, geçiş döneminden sonra muhafaza etmeyecektir.
(b) Daha önce korunma önlemine tabi tutulan bir ürün ithalatına, hemen öncesindeki dönemde uygulanan korunma önlemi süresinin yansına denk gelen bir zaman dilimi geçmedikçe, hiçbir korunma önlemi uygulanmayacaktır.
(c) (b) Paragrafı hükümleri saklı kalmak üzere,
(i) ürünün ithalatına korunma önlemi getirilmesinden itibaren en az yarım bir yıl geçmiş; ve
(ii) bahsigeçen korunma önlemi önlemin getrilmesinin hemen öncesindeki geçiş dönemi süresinde aynı ürüne dört defadan daha fazla uygulanmamış ise, bir ürünün ithalatına 180 gün veya daha az süreli bir korunma önlemi yeniden uygulanabilir.
Article 20.3 Bildirim, Soruşturma ve İstişare
(a) Bir Taraf:
(i) işbu Madde kapsamında soruşturma açtığı;
(ii) geçici bir önlem uyguladığı;
(iii) artan ithalatın ciddi zarar veya ciddi zarar tehdidine veya maddi zarara neden olduğunun tespit edildiği;
(iv) bir korunma önlemi uygulamaya veya süresini uzatmaya karar verdiği zamanlarda diğer Tarafa acilen bildirimde bulunacaktır.
(b) İstişareler Taraflarca yüz yüze veya mevcut teknolojik imkanlar kullanılarak gerçekleştirilebilir.
(c) Artan ithalatın yerli üreticiler üzerinde ciddi zarar veya ciddi zarar tehdidine neden olup olmadığının tespit edilmesine yönelik soruşturmada, Taraflar Korunma Önlemleri Anlaşması’nın 4.2(a) Maddesi’nde belirtilen şartlara riayet edeceklerdir ve bu amaca yönelik olarak Korunma Önlemleri Anlaşması’nın 4.2(a) Maddesi mutatis mutandis olarak işbu Anlaşma kapsamına dahil edilmiş ve işbu Anlaşma’nın bir parçası haline getirilmiştir.
Article 20.4 Ticaret Kaybının Tazmini ve Tavizlerin Askıya Alınması
(a) İkili korunma önlemi uygulayan Taraf, diğer Taraf ile önemli ölçüde eş ticari etkili tavizler veya korunma önlemi ile getirilen ilave gümrük vergisine eş düzeyde olmak üzere uygun ticari telafi yöntemi hususunda mutabakat sağlamak üzere danışma görüşmesinde bulunacaktır. Önlem uygulayan Taraf anılan görüşmelerin ikili korunma önleminin uygulanmasından itibaren 30 gün içerisinde gerçekleştirilmesi yönünde imkan sağlayacaktır.
(b) (a) Paragrafında belirtilen danışma görüşmelerinin başlangıcından itibaren 30 gün içerisinde ticari telafi yöntemi konusunda bir mutabakata ulaşılamaması halinde, ikili korunma önlemine tabi olan Taraf ikili korunma önlemini uygulayan Tarafa eş etkili tavizlerinin uygulanmasını askıya alabilecektir.
(c) (b) Paragrafında belirtilen askıya alma hakkı, korunma önleminin ithalatta mutlak artış nedeniyle alınmış olması ve önlemin işbu Anlaşma’ya uygun olması kaydıyla, ikili korunma önleminin uygulanmaya başlandığı ilk üç yıl kullanılamayacaktır.
Article 20.5 Geçici İkili Korunma Önlemleri
(a) Gecikmenin telafisi güç zarara neden olabileceği kritik durumlarda, artan ithalatın yerli üreticiler üzerinde ciddi zarar veya ciddi zarar tehdidine veya maddi zarara neden olduğu yönünde açık deliller olduğunun tespit edilmesi halinde bir Taraf geçici korunma önlemi uygulayabilir.
(b) Geçici korunma önleminin uygulama süresi 200 günü aşmayacaktır. Herhangi bir geçici korunma önleminin süresi, açılma süresi ve nihai korunma önlemin herhangi bir uzatılmasına dahil kabul edilecektir.
(c) Karşlılık verme hakkı (misilleme) geçici korunmna önlemleri alındığı hallerde uygulanmayacaktır.
MADDE 21
Ortak Ticaret Komitesi
1. Her iki Tarafın temsilcilerinden oluşan bir Ortak Ticaret Komitesi kurulmuştur. Ortak Ticaret Komitesi’ne her iki Tarafın üst düzey temsilcilerince eş başkanlık yapılacaktır.
2. Ortak Ticaret Komitesi ilk toplantısını işbu Anlaşma’nın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapacaktır. Sonrasında, Ortak Komite, Tarafların kararlaştıracağı zamanlarda toplanacaktır. Ortak Komite, Taraflar arasında kararlaştırıldığı üzere, yüz yüze veya başka yollarla toplanabilir.
3. İşbu Anlaşma’nın düzgün ve etkili bir şekilde işlemesini sağlamak üzere Ortak Ticaret Komitesi:
(a) işbu Anlaşma’nın uygulanmasını ve işleyişini gözden geçirecek ve izleyecek, ve gerekmesi halinde, işbu Anlaşma’nın düzgün işleyişini sağlamak için Taraflara tavsiyelerde bulunacak;
(b) işbu Anlaşma kapsamında oluşturulan alt komitelerin, çalışma gruplarının veya diğer organların çalışmalarını denetleyecek ve bunların eşgüdümünü sağlayacak;
(c) ilk toplantısında kendi usul kurallarını kabul edecek; ve
(d) Tarafların temsilcilerinin mutabık kaldığı şekilde, bu Anlaşma kapsamındaki diğer konuları ele alacaktır.
4. İşbu Anlaşrna’nın düzgün ve etkili bir şekilde işlemesini sağlamak üzere Ortak Ticaret Komitesi:
(a) alt komiteler, çalışma grupları veya diğer organlar kurabilir, bunları birleştirebilir veya feshedebilir ve bunların bileşimini, işlevini ve görevlerini belirleyebilir;
(b) Taraflara işbu Anlaşma’da yapılacak değişiklikleri önerebilir;
(c) Taraflardan herhangi birinin talebi üzerine, düzgün işleyişini sağlamak üzere, işbu Anlaşma’nın herhangi bir Ek’ini veya Protokol’ünü değiştirecek kararları kabul edebilir;
(d) Taraflar ve bu Anlaşma kapsamında kurulan tüm alt komiteler, çalışma grupları veya diğer organlar için bağlayıcı olacak şekilde işbu Anlaşma’nın hükümlerinin yorumlarını kabul edebilir;
(e) Taraflar arasındaki anlaşmazlıkların çözümüne yardımcı olmak için tavsiyelerde bulunabilir; ve
(f) Tarafların kabul edebileceği şekilde, işlevlerini yerine getirmek üzere başka herhangi bir eylemde bulunabilir.
5. Taraflar, aralarındaki yakın ekonomik ve ticari ilişkileri sürdürmek ve geliştirmek amacıyla, işbu Anlaşma’nın yürürlüğe girdiği takvim yılını takip eden beşinci takvim yılında ve her iki Tarafın aksi yönde uzlaşısı olmadığı sürece takip eden her beş yılda bir, taviz listeleri de dahil olmak üzere işbu Anlaşma’nın gözden geçirilmesi için Ortak Ticaret Komitesi’nde danışmalarda bulunacaktır. Taraflardan herhangi biri, işbu Anlaşma’nın yürürlüğe girmesini müteakip herhangi bir zamanda ilave bir gözden geçirme için istişare talebinde bulunabilir. Diğer Taraf bu yöndeki bir talebi olumlu değerlendirecektir. Bu tür istişarelerde, Taraflar, işbu Anlaşma’nın mevcut alanlarında değişiklik yapmak veya yenileştirmek ve işbu Anlaşma’nın kapsamını üzerinde uzlaşıya varılan ilave alanlara genişletmek için yeni müzakerelerde bulunmayı değerlendirecektir.
6. Ortak Ticaret Komitesi, işbu Anlaşma’da öngörüldüğü takdirde, kararlar alabilir. Ortak Ticaret Komitesi’nin kararları Taraflar için bağlayıcı olacaktır. Taraflar, kararların uygulanması için gerekli önlemleri alacaklardır.
7. Ortak Ticaret Komitesi, işbu Anlaşma’nın uygulanması ve işleyişi ile ilgili tavsiyelerde bulunabilir.
8. Ortak Ticaret Komitesi’nin kararlan ve tavsiyeleri oybirliği ile alınacak ve yüz yüze veya yazılı olarak kabul edilecektir.
MADDE 22
Anlaşmazlıkların Halli
1. Çerçeve Anlaşma’nın 5’inci Faslı (Anlaşmazlıkların Halli), gerekli değişiklikler yapılarak bu Anlaşma için geçerli olacaktır.
2. Bu Anlaşmanın amaçlan doğrultusunda, Çerçeve Anlaşma’nın 5’inci Faslı kapsamındaki “Ortak Komite”ye yapılan atıflar “Ortak Ticaret Komitesi” olarak okunacaktır.
3. Çerçeve Anlaşma’nın 5’inci Faslı’nın 1’inci Maddesi’nde (Danışmalar) belirtilen kural ve prosedürlere uygun olarak Ortak Ticaret Komitesi’ne havale edilen ithalat kısıtlamaları da dahil olmak üzere ilgili hususlarda, doğrudan ilgili olduğu veya dolaylı olarak sonuçlan olduğu durumlarda, Taraflardan birinin, 5’inci Maddenin (Gümrük Vergilerinin İndirilmesi veya Kaldırılması) kapsamındaki yükümlülüklerini ve bu Anlaşmanın Ekindeki Tarife Cetvelinde yer alan taahhütlerini yerine getirmemesi durumunda, Taraflar, istişare talebinin alınmasından sonraki 90 gün içinde Ortak Ticaret Komitesi’nde yapılacak istişareler yoluyla anlaşmazlığı derhal çözmeye çalışacaklardır. Ayrıca, Ortak Ticaret Komitesi, gerekirse, önemli ölçüde eşdeğer ticari etkilere sahip tavizler veya Karşı Taraf tarafından eşdeğer tavizlerin geçici olarak askıya alınması şeklinde uygun herhangi bir ticari serbestleştirme tazminatı önerebilir. 20. madde uyarınca uygulanan İkili Korunma Önlemleri kapsamında tavizlerin askıya alınmasına ilişkin olarak 20’nci Maddesi’nin 4’üncü fıkrası uygulanır. Bu maddedeki hiçbir şey, tarafların işbu Anlaşma’nın 19’uncu Maddesi kapsamındaki haklarını sınırlandırdığı şeklinde yorumlanamaz.
4. 3’üncü Paragraf kapsamındaki istişareler, istişare talebinin alınmasından sonraki 90 gün içinde bir uzlaşı ile sonuçlanmaz ise, talepte bulunan Taraf, diğer Tarafa esas ölçüde eşdeğer tavizleri geçici olarak askıya alabilir ve Ortak Ticaret Komitesi’ne bildirimde bulunabilir. Ortak Ticaret Komitesi, bu tedbirlerin değiştirilmesi veya kaldırılması yönünde karar alabilir. İşbu Anlaşma’nın genel işleyişini en az bozacak önlemlere öncelik verilmelidir.
MADDE 23
Gizlilik
1. Bu Anlaşma kapsamında kişilerin ya da Taraflardan birinin idareleri tarafından diğer Tarafın idarelerine sağlanan her türlü bilgi Taraflardan her birinde yürürlükte olan kanun ve düzenlemelere bağlı olarak gizli ya da sınırlı bilgi muamelesi görürler. Bu bilgiler, resmi gizlilik yükümlülüğü kapsamına girerler ve bilgiyi alan Tarafın ilgili kanun ve düzenlemeleri kapsamında benzer nitelikte bilgiye sağlanan korumadan yararlanırlar.
2. 1’inci Paragrafta atıfta bulunulan bilgi, bilgiyi alan Taraf idareleri tarafından, bilgiyi temin eden kişi ya da idarenin açık izni olmaksızın, temin edildiği amaçlar dışında kullanılamaz.
3. 1’inci Paragrafta atıfta bulunulan bilgiler, yasal işlemlerle bağlantılı olarak bilgileri alan Tarafın kanunları ve düzenlemeleri kapsamında zorunlu kılınmadıkça ya da bu yönde yetki verilmedikçe, bilgileri veren idare veya şahsın açık izni olmaksızın yayınlanamaz veya başka bir şekilde diğer şahıslara açıklanamaz. Bilgiyi sağlayan kişi, mümkünse, önceden böyle bir açıklamadan haberdar edilir.
4. Taraflardan birinin idaresi, bu Madde kapsamında bilgi talep ettiğinde, bilginin yasal işlemlerle bağlantılı olarak açıklanma ihtimali bulunduğunu, bilginin talep edildiği kişilere bildirir.
MADDE 24
Yürürlüğe Giriş
1. İşbu Anlaşma Taraflarca kendi usullerine uygun olarak onaylanacaktır.
2. İşbu Anlaşma, Tarafların birbirlerine, işbu Anlaşma’nın yürürlüğe girmesi için kendi iç mevzuatında öngörülen bütün gereklerin yerine getirildiğini bildirdikleri yazılı bildirimlerin diplomatik kanallar vasıtasıyla teati edildiği tarihten sonraki ikinci ayın birinci günü, veya tarafların kararlaştırabileceği diğer bir tarihte yürürlüğe girecektir.
MADDE 25
Yürürlük Süresi
1. İşbu Anlaşma süresiz olarak geçerlidir.
2. Herhangi bir Taraf, işbu Anlaşma’yı feshetme niyetini diğer Tarafa yazılı olarak bildirebilir.
3. Fesih, 2’nci Paragraf kapsamında diğer Tarafa yapılan bildirimden altı ay sonra geçerli olacaktır.
MADDE 26
Ekler, Protokoller ve Notlar
İşbu Anlaşma’nın Ekleri, Protokolleri ve Notları, onun ayrılmaz parçasını oluşturacaktır.
MADDE 27
Tadilatlar
Taraflar, işbu Anlaşma’yı tadil etmeyi yazılı olarak kabul edebilirler. Bir tadilat, Tarafların bu değişikliğin yürürlüğe girmesine yönelik yasal gerekliliklerini ve süreçlerini tamamladıklarını birbirlerine bildirdikleri son yazılı bildirimin alınmasını takip eden ikinci ayın ilk günü veya Tarafların kabul edebileceği başka bir tarihte yürürlüğe girecektir. Değişiklikler bu Anlaşmanın ayrılmaz bir parçasını oluşturacaktır.
MADDE 28
Gümrük Birlikleri ve Serbest Ticaret Alanları
1. İşbu Anlaşma’da yer alan hiçbir hüküm, işbu Anlaşma ile öngörülen hak ve yükümlülükleri değiştirmediği müddetçe, Taraflardan herhangi biriyle taraf olmayan ülkeler arasında gümrük birlikleri, serbest ticaret alanları veya diğer düzenlemelerin sürdürülmesine veya tesis edilmesine engel teşkil etmeyecektir.
2. Gümrük birlikleri veya serbest ticaret alanları tesis veya tashih eden ve ihtiyaç olması halinde, Tarafların üçüncü ülkelere dair ticaret politikaları ile ilgili diğer başlıca konulara ilişkin istişareler, Taraflardan birinin talebi üzerine Ortak Komite’de yapılacaktır.
3. Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne katılması durumunda, Taraflar katılımın sonuçları üzerinde danışmalarda bulunacaklardır.
MADDE 29
Muteber Metinler
İşbu Anlaşma, iki asıl nüsha olarak, metinlerin her biri eşit derecede muteber olarak, Türkçe ve İngilizce dilinde düzenlenmiştir. Tutarsızlık halinde, İngilizce metin esas alınacaktır.
BUNUN KANITI OLARAK aşağıda imzaları bulunan temsilciler, bu hususta tam yetkili olarak, işbu Anlaşma’yı imzalamışlardır.
Pakistan’ın başkenti İslamabad’da, 12 Ağustos 2022 tarihinde imzalanmıştır.
Pakistan İslam Cumhuriyeti Türkiye Cumhuriyeti adına
adına
SYED NAVEED QAMAR MEHMET MUŞ
FEDERAL TİCARET TİCARET BAKANI
BAKANI
Ek için: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/03/20230324M1-1.pdf
