İCRA VE İFLÂS KANUNUNUN GEÇİCİ 20 NCİ MADDESİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ
Adalet Bakanlığından: 18.10.2023 Tarih ve 32343 Sayılı R.G.
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı; 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu kapsamında muhafaza işleminin dayanağı olan haciz kalkmış olup da yedieminde bulunan malların aynı Kanunun geçici 20 nci maddesi uyarınca tasfiyesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
(2) Bu Tebliğ hükümleri, 5/4/2023 tarihi itibarıyla muhafaza işleminin dayanağı olan haciz kalkmış olup da yedieminde bulunan malları kapsar.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Tebliğ, 2004 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3- (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Bakanlık: Adalet Bakanlığını,
b) Elektronik satış: Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemine entegre Elektronik Satış Portalı üzerinden İcra ve İflâs Kanunu hükümleri çerçevesinde açık artırma suretiyle yapılan satışları,
c) Elektronik Satış Portalı: Elektronik satışın yapıldığı Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemine entegre elektronik ortamı,
ç) Gümrük idaresi: 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu gereğince mevzuattan kaynaklanan iş ve işlemleri yerine getirmekle görevli kamu idaresini,
d) İcra dairesi: Muhafaza işleminin dayanağı olan haczin konulduğu esas sayılı icra dosyasının kayıtlı bulunduğu icra dairesini,
e) Kanun: 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanununu,
f) Kızılay: Türkiye Kızılay Derneğini,
g) MKE A.Ş.: Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketini,
ğ) Tahsil dairesi: 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun uyarınca tasfiye edilecek mal üzerinde haczi bulunan kamu idaresini,
h) Tasfiye dairesi: Tasfiye işlemlerini yürüten icra dairesini,
ı) Tasfiye edilecek mal: Muhafaza işleminin dayanağı olan haciz kalkmış olup da yedieminde bulunan malı,
i) UYAP: Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Görev ve Yetki
Tasfiye işlemlerinde görev ve yetki
MADDE 4- (1) Muhafaza işleminin dayanağı olan haciz kalkmış olup da yedieminde bulunan malların tasfiyesi takibin yapıldığı yer icra dairesince resen yapılır.
(2) Takibin yapıldığı yerde birden fazla icra dairesi bulunması hâlinde tasfiye işlemleri Bakanlıkça görevlendirilen icra dairesi tarafından yürütülür.
(3) Tasfiye edilecek malın takibin yapıldığı yer icra dairesi yetkisi dışında bulunması hâlinde tasfiye işlemleri istinabe yoluyla yürütülür.
(4) Bakanlıkça takibin yapıldığı yerin bağlı olduğu ilin adıyla anılan icra dairelerinden biri veya birkaçının görevlendirilmesi hâlinde tasfiye işlemleri bu icra dairesi tarafından yürütülür.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Duyuru, Bildirim ve Süreler
UYAP’ta duyuru yapılması
MADDE 5- (1) İcra dairesince tasfiye edilmesine karar verilen mala ilişkin bilgiler, tasfiye dairesine bildirilir ve tasfiye dairesince duyurulur.
(2) Duyuru, Bakanlık Bilgi İşlem Genel Müdürlüğünün uygun gördüğü UYAP Bilişim Sistemine entegre portallar vasıtasıyla yapılır.
(3) Yapılacak duyuruda; icra dairesi ve dosya numarası, tasfiye dairesi ve dosya numarası, borçlunun adı ve soyadının ilk iki harfi ile Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının ilk iki rakamı, tasfiye edilecek malın bilgileri, varsa rehin hakkı sahibi ve kamu haczine ilişkin bilgiler ile gerekli diğer bilgiler yer alır.
(4) Duyuru, tasfiyeye konu malın tasfiye işlemleri sona erince kaldırılır.
Sicile bildirim
MADDE 6- (1) Sicile kayıtlı bir mal ile ilgili tasfiye işlemlerine başlanılması üzerine tasfiye dairesi, tasfiye işlemlerinin başladığına ilişkin bildirimin ilgili sicile işlenmesine yönelik gerekli işlemleri yapar.
Süreler
MADDE 7- (1) Tasfiyeye ilişkin süreler, bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Bakanlık bu hususu resmî internet sitesinde duyurur ve ilgili kurum ve kuruluşlara bildirir.
(2) Başvurulara ilişkin süreler bu Tebliğin EK-4’ünde yer alan takvim dikkate alınarak uygulanır.
(3) Sürelerin hesabında Kanunun 19 uncu maddesi esas alınır.
(4) Sürenin son gününün resmî tatil gününe rastlaması hâlinde, süre tatili takip eden ilk iş günü sonunda biter.
(5) Sicile kayıtlı mallar bakımından; gümrük idaresi, tahsil dairesi, borçlu, rehin hakkı sahibi, yediemin ve MKE A.Ş. için Kanunun belirlediği süreler tamamlanmadan bir sonraki süre işlemeye başlamaz.
(6) Sicile kayıtlı olmayan mallar bakımından; gümrük idaresi, tahsil dairesi, borçlu, rehin hakkı sahibi ve yediemin için Kanunun belirlediği süreler tamamlanmadan bir sonraki süre işlemeye başlamaz.
(7) Tasfiye edilecek mal üzerinde gümrük idaresi, tahsil dairesi ve rehin hakkı sahibinden bir veya birkaçının başvuru hakkının bulunmaması hâlinde dahi bu sürelerin tamamlanması beklenir.
(8) Başvuru sahiplerinin kendileri için belirlenen süreden önce başvurmaları hâlinde talepleri bekletilerek kendilerine tanınan süre içinde değerlendirilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Teslim veya Rehin Hakkının Kullanılması Suretiyle Malın Tasfiyesi
Gümrük idaresine teslim
MADDE 8- (1) Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on gün içinde gümrük idaresi, 4458 sayılı Kanun kapsamında serbest dolaşımda olmayan tasfiye konusu malın gümrük işlemlerini yapmak üzere teslimi için tasfiye dairesine başvurur ve aynı süre içinde malı teslim alır.
(2) Tasfiye konusu mal, tutanak tanzim edilmek suretiyle gümrük idaresine teslim edilir.
(3) Tasfiye dairesince yakalamanın kaldırılması için gerekli işlemler yapılır.
(4) Bu madde kapsamında yapılan teslim üzerine tasfiye tamamlanmış olur.
(5) Gümrük idaresi tarafından birinci fıkrada belirtilen süre içinde mal teslim alınmazsa, müteakip maddeler gereğince tasfiye işlemlerine devam edilir.
Tahsil dairesine teslim
MADDE 9- (1) Yukarıdaki madde uyarınca mal tasfiye edilmezse tahsil dairesi, 8 inci maddedeki süreyi takip eden on gün içinde, 6183 sayılı Kanun uyarınca üzerinde haciz bulunan tasfiye konusu malı muhafaza ve/veya satış işlemlerini yapmak üzere teslimi için tasfiye dairesine başvurur ve aynı süre içinde malı teslim alır.
(2) Tasfiye konusu mal, tutanak tanzim edilmek suretiyle tahsil dairesine teslim edilir.
(3) Tasfiye dairesince yakalamanın kaldırılması için gerekli işlemler yapılır.
(4) Bu madde kapsamında yapılan teslim üzerine tasfiye tamamlanmış olur.
(5) Tahsil dairesi tarafından birinci fıkrada belirtilen süre içinde mal teslim alınmazsa, müteakip maddeler gereğince tasfiye işlemlerine devam edilir.
Borçluya teslim
MADDE 10- (1) Yukarıdaki maddeler uyarınca mal tasfiye edilmezse borçlu, 9 uncu maddedeki süreyi takip eden on gün içinde, tarifeye göre belirlenen yedieminlik ücretini ödemek suretiyle malı teslim almak için tasfiye dairesine başvurur ve aynı süre içinde malı teslim alır.
(2) Tasfiye konusu mal, tutanak tanzim edilmek suretiyle borçluya teslim edilir.
(3) Tasfiye dairesince yakalamanın kaldırılması için gerekli işlemler yapılır.
(4) Bu madde kapsamında yapılan teslim üzerine tasfiye tamamlanmış olur.
(5) Borçlu tarafından tarifeye göre belirlenen yedieminlik ücreti ödenmek suretiyle birinci fıkrada belirtilen süre içinde mal teslim alınmazsa, müteakip maddeler gereğince tasfiye işlemlerine devam edilir.
Rehinden kaynaklanan hakkın kullanımı
MADDE 11- (1) Yukarıdaki maddeler uyarınca mal tasfiye edilmezse rehin hakkı sahibi, 10 uncu maddedeki süreyi takip eden on gün içinde, rehinden kaynaklanan hakkını kullanarak bu durumu tasfiye dairesine bildirir.
(2) Rehinden kaynaklanan hakkın kullanılması ve bildirilmesi üzerine tasfiye tamamlanmış olur.
(3) Rehinden kaynaklanan hakkın kullanıldığının birinci fıkrada belirtilen süre içinde tasfiye dairesine bildirilmemesi hâlinde müteakip maddeler gereğince tasfiye işlemlerine devam edilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Satış Suretiyle Sicile Kayıtlı Malın Tasfiyesi
Satış
MADDE 12- (1) Sicile kayıtlı mallar bakımından yukarıdaki maddeler uyarınca mal tasfiye edilmezse tasfiye dairesi, 11 inci maddedeki sürenin dolmasını müteakip gecikmeksizin malın resen satış işlemlerine başlar.
(2) Malın son iki yıl içinde Kanunun 87 nci maddesinin ikinci fıkrası gereğince yapılan kıymet takdiri yoksa resen kıymet takdiri yapılır.
(3) Malın satışı, Kanunun elektronik ortamda açık artırma suretiyle satışa ilişkin hükümleri uyarınca yapılır.
(4) Satış ilanları, sadece Elektronik Satış Portalında yapılır.
(5) Satışın yapılması ve malın teslim edilmesiyle tasfiye tamamlanmış olur.
(6) İkinci artırmada malın satılamaması hâlinde, artırma sonuç tutanağı düzenlenir. Tutanağın ilan edildiği tarih esas alınmak suretiyle müteakip maddeler gereğince tasfiye işlemlerine devam edilir.
ALTINCI BÖLÜM
Mülkiyetin Devri Suretiyle Malın Tasfiyesi
Yediemine devir
MADDE 13- (1) Yukarıdaki maddeler uyarınca mal tasfiye edilmezse malın mülkiyetinin kendisine devredilmesini isteyen yediemin, 11 inci ve sicile kayıtlı mallar bakımından 12 nci maddelerde belirtilen süreleri takip eden on gün içinde tasfiye dairesine başvurur.
(2) Malın mülkiyetinin kendisine devredilmesini isteyen yediemin, malın varsa son iki yıl içinde yapılan, yoksa tasfiye dairesince yapılan kıymet takdiriyle belirlenen kıymetinin yüzde otuzundan tarifeye göre belirlenen yedieminlik ücretinin mahsup edilmesi suretiyle bakiye kalan tutarı birinci fıkrada belirtilen süre içinde ödemek zorundadır.
(3) Bakiye tutarın ödenmesi hâlinde tasfiye dairesi malın mülkiyetinin yediemine devrine yönelik kararın verilmesi için dosyayı icra mahkemesine gönderir.
(4) İcra mahkemesinin kabul kararı üzerine tasfiye tamamlanmış olur.
(5) Tasfiye dairesi, malın mülkiyetinin devrine ilişkin icra mahkemesinin kabul kararını ve tasfiyenin tamamlandığını yediemine bildirir.
MKE A.Ş.’ye devir
MADDE 14- (1) Sicile kayıtlı mallar bakımından yukarıdaki maddeler uyarınca mal tasfiye edilmezse malı devralmak isteyen MKE A.Ş., 13 üncü maddedeki süreyi takip eden bir ay içinde hurda bedelini ödeyerek malı devralmak istediğini tasfiye dairesine bildirir.
(2) Hurda bedeli, 30/6/2021 tarihli ve 7330 sayılı Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrası esas alınarak MKE A.Ş. tarafından belirlenir.
(3) Tasfiye konusu malın sicil kaydından anlaşılabilen veya emsalleri dikkate alınarak tespit edilen ağırlığı üzerinden MKE A.Ş. tarafından belirlenen bedel, bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde tasfiye dairesine ödenir.
(4) MKE A.Ş. tarafından belirlenen bedelinin ödenmesi hâlinde;
a) Tasfiye dairesi tarafından tasfiye kapsamına alınan sicile kayıtlı malın Kanunun geçici 20 nci maddesi uyarınca MKE A.Ş.’ye devri amacıyla hurdaya ayırma işlemlerinin tamamlanması için bu Tebliğin EK-1’inde yer alan belge düzenlenir.
b) Hurdaya ayırma işlemlerinin tamamlanması için düzenlenen EK-1’de yer alan belge tasfiye dairesi tarafından ilgili sicile gönderilir.
c) İlgili sicil tarafından hurdaya ayırma işlemlerinin tamamlanması için bu Tebliğin EK-2 ve EK-3’ünde yer alan belgeler düzenlenerek tasfiye dairesine gönderilir.
ç) Tasfiye konusu malın hurdaya ayırma işlemleri sırasında ayrıca araç kayıttan düşme ve bertaraf formu aranmaz.
d) Tasfiye konusu mal üzerinde vergi borcu, gecikme faizi, gecikme zammı, vergi cezası, trafik idari para cezası ile haciz ve rehin şerhlerinin bulunması malın hurdaya ayrılmasına engel teşkil etmez.
e) İcra mahkemesinin kabul kararına kadar tasfiye edilecek mal üzerindeki haciz ve rehinler kaldırılamaz.
(5) Tasfiye dairesi, hurdaya ayırma işlemleri tamamlanan malın mülkiyetinin MKE A.Ş.’ye devrine yönelik kararın verilmesi için dosyayı icra mahkemesine gönderir.
(6) İcra mahkemesinin kabul kararı üzerine tasfiye tamamlanmış olur.
(7) Tasfiye dairesi, malın mülkiyetinin devrine ilişkin icra mahkemesinin kabul kararını ve tasfiyenin tamamlandığını MKE A.Ş.’ye ve ilgili sicile bildirir.
(8) Tasfiye konusu mal, bildirim tarihinden itibaren bir ay içinde MKE A.Ş. tarafından teslim alınır. Bu süre içinde teslim alınan mala ilişkin yedieminlik ücreti işlemez.
(9) Bu madde gereğince devir ve teslimine karar verilen tasfiye konusu malın MKE A.Ş. tarafından ödenen bedeli ile teslim sonrasında belirlenen hurda bedelinin farklı olması hâlinde teslim tarihinden itibaren on beş gün içinde fazla ödenen bedel iade edilir, eksik ödenen bedel tamamlanır.
(10) Tasfiye kapsamında dosyaya yatırılan tutardan ödemelerin yapılabilmesi için MKE A.Ş.’nin malı teslim almasından sonra hurda bedeline ilişkin dokuzuncu fıkrada belirlenen işlemlerin tamamlanması beklenir.
(11) İcra mahkemesinin ret kararı vermesi hâlinde tasfiye dairesi tarafından;
a) Malın tescil kaydının hurdaya ayrıldığı tarih itibarıyla yeniden açılması için ilgili sicile bildirimde bulunulur.
b) MKE A.Ş. tarafından yatırılan bedel iade edilir.
Kızılay’a devir
MADDE 15- (1) Yukarıdaki maddeler uyarınca malın tasfiye edilememesi hâlinde tasfiye dairesi, malın mülkiyetinin bedelsiz olarak Kızılay’a devrine yönelik kararın verilmesi için dosyayı icra mahkemesine gönderir.
(2) İcra mahkemesinin kabul kararı üzerine tasfiye tamamlanmış olur.
(3) Tasfiye dairesi, malın mülkiyetinin devrine ilişkin icra mahkemesinin kabul kararını ve tasfiyenin tamamlandığını Kızılay’a bildirir.
(4) Tasfiye konusu mal, Kızılay tarafından bildirim tarihinden itibaren bir ay içinde teslim alınır. Bu süre içinde teslim alınan mala ilişkin yedieminlik ücreti işlemez.
YEDİNCİ BÖLÜM
Mahkemenin Kararı ile Malın Devir ve Teslimi
Mahkemenin kararı
MADDE 16- (1) İcra mahkemesi, tasfiye dairesi tarafından mülkiyetin devri için gönderilen dosyalarda, en geç on gün içinde dosya üzerinden yapacağı inceleme sonunda talebin kabulüne veya reddine kesin olarak karar verir.
(2) Mahkemece verilen karar UYAP vasıtası ile tasfiye dairesine bildirilir.
(3) Mahkemenin kabul kararıyla birlikte malın mülkiyeti ilgiliye geçer.
Malın devir ve teslimi
MADDE 17- (1) Mahkemenin kabul kararı üzerine devir ve teslim işlemleri, tasfiye dairesi tarafından mal üzerindeki tüm haciz ve rehinlerin kaldırılması suretiyle gerçekleştirilir.
(2) Tasfiyeye konu malın sicile kayıtlı olması hâlinde, tasfiye dairesi tarafından tescil işlemi yapılması amacıyla ilgili kurum veya kuruluşa mahkeme kararı eklenerek tescil yazısı gönderilir.
(3) Devir işlemlerine karşı yedieminlik alacağına dayanılarak hapis hakkı kullanılamaz.
(4) Yedieminlik ücretinin varlığı, mülkiyetin devri ve buna ilişkin işlemlerin yapılmasına engel teşkil etmez.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Yedieminlik Ücreti ve Masraflar
Yedieminlik ücreti ve ödenmesi
MADDE 18- (1) Tasfiye edilecek malın yedieminlik ücreti, Lisanslı Yediemin Depoları Yönetmeliği Ücret Tarifesi hükümlerine göre hesaplanır.
(2) Yedieminlik ücreti, tasfiye masrafı olarak dosyadaki avanstan ve Bakanlık bütçesinden karşılanamaz.
(3) Borçlunun malı teslim alması hâlinde borçlu tarafından ödenen yedieminlik ücreti tasfiye dairesi tarafından yediemine ödenir.
(4) Yedieminin ücreti, elektronik satış hükümlerine göre yapılan satış sonucunda tasfiye dairesi tarafından satış bedelinden ödenir.
Vergi ve harç
MADDE 19- (1) Tasfiye konusu malın vergi, ceza, prim gibi borçları, borçluya ait olup mülkiyet ilgiliye, tüm borç ve yüklerinden âri olarak geçer.
(2) Devir ve tescil işlemleri her türlü vergi, resim ve harçtan müstesnadır.
Tasfiye masrafları
MADDE 20- (1) Tasfiye masrafları, tasfiyenin başlangıcından tasfiyenin sona ermesine kadar (teslim masrafları dâhil) yapılan tüm masrafları kapsar.
(2) Borçlu tarafından yedieminlik ücreti ödenmek suretiyle malın teslim alınması hâlinde yapılan teslim masrafları tasfiye masrafları kapsamına girmez, borçluya aittir.
(3) Tasfiye konusu sicile kayıtlı malın elektronik satış hükümlerine göre satılması sonucunda ihale alıcısına teslimi ve tescili için yapılan masraflar tasfiye masrafları kapsamına girmez, ihale alıcısına aittir.
(4) Tasfiye masrafları öncelikle dosyadaki avanstan, avansın bulunmaması hâlinde Bakanlık bütçesinden karşılanır.
(5) Tasfiye dairesince masraf talep edilmesi hâlinde, bu talep Cumhuriyet başsavcılığı tarafından derhâl yerine getirilir.
(6) Tasfiye edilecek malın muhafazası için yatırılmış olan avansın kullanılmayan kısmı tasfiye işlemlerinde kullanılmak üzere icra dairesince muhafaza edilir.
(7) Tasfiye işlemlerinin istinabe yoluyla yürütülmesi hâlinde icra dairesince muhafaza edilen avans tasfiye dairesine gönderilir.
Tasfiye masraflarının karşılanması
MADDE 21- (1) Tasfiye kapsamında dosyaya ödenen tutardan; sırasıyla avanstan karşılanan masraflar, Bakanlık bütçesinden karşılanan masraflar ve vergi, resim, harç gibi malın aynından kaynaklanan kamu alacakları ödenir.
(2) Dosyaya ödenen tutarın Bakanlık bütçesinden yapılan masrafı karşılayamaması hâlinde tasfiye dairesi, bakiye masrafın, 6183 sayılı Kanun uyarınca borçludan tahsili amacıyla tahsil dairesine bildirimde bulunur.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Tasfiyenin Tamamlanması ve Bedelin Ödenmesi
Tasfiyenin tamamlanması
MADDE 22- (1) Tasfiye sonucu tasfiye dairesi tarafından karar altına alınır.
(2) Tasfiye işlemlerinin istinabe yoluyla yürütülmesi hâlinde tasfiye dairesi tarafından tasfiye süreci ve sonucuna ilişkin olarak icra dairesine ayrıntılı bilgi verilir.
(3) Tasfiye kapsamında dosyaya ödenen tutardan masrafların karşılanması sonucu kalan tutar, tasfiye dairesi tarafından icra dairesine gönderilir.
(4) Tasfiye işlemlerinin istinabe yoluyla yürütülmesi hâlinde tasfiye dairesi tarafından UYAP ortamında kayıt kapatılır.
Bedelin muhafazası ve ödenmesi
MADDE 23- (1)Tasfiye dairesi tarafından gönderilen tutar, Kanunun 9 uncu maddesi uyarınca icra dairesi tarafından muhafaza edilir ve bankalarda nemalandırılır.
(2) Talep hâlinde nemalarıyla birlikte hak sahiplerine ödenir.
ONUNCU BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlük
MADDE 24- (1) Bu Tebliğ 31/10/2023 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 25- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Adalet Bakanı yürütür.
Ek için: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/10/20231018-3-1.pdf
